An ninh- Quốc phòng
Thời gian gần đây, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật có sử dụng công nghệ cao trên địa bàn quận Hoàn Kiếm diễn biến phức tạp, có chiều hướng gia tăng, gây thiệt hại lớn về tài sản cho nhân dân. Người bị hại không chỉ là những người có thu nhập thấp, thất nghiệp, người già, nghỉ hưu,... mà cả những người có trình độ, công việc ổn định cũng bị các đối tượng lôi kéo, lừa đảo; gây ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân, tình hình an ninh, trật tự; gây bức xúc trong dư luận xã hội. Trong đó nổi lên là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, các đối tượng sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau và có nhiều thủ đoạn mới hết sức tinh vi, xảo quyệt. Công tác điều tra, xử lý và thu hồi tài sản bị chiếm đoạt đối với loại tội phạm này chiếm tỷ lệ rất thấp, do các đối tượng đều ẩn danh, dùng thông tin giả, có nhiều thủ đoạn tinh vi, thậm trí các đối tượng ở ngoài lãnh thổ Việt Nam lừa đảo qua hệ thống không gian mạng.
Trước tình hình đó, Công an quận Hoàn Kiếm tổng hợp và đưa ra một số phương thức, thủ đoạn tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng và cách phòng tránh như sau:
1- Giả danh các nhà mạng gọi điện đến để thông báo trúng thưởng, yêu cầu chuyển khoản trước “Phí nhận thưởng”, sau đó chiếm đoạt số tiền đã chuyển.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Cảnh giác với các cuộc điện thoại từ số máy lạ, đặc biệt là các số máy có đầu số nước ngoài, số điện thoại có dấu (+) phía trước, như: +224, +232, +252, +231, +247, +375, +381, +371, +563, +255, +370, +1900, +024, +028,…
- Cảnh giác chiêu trò nhận thưởng qua mạng với yêu cầu nạp thẻ điện thoại hoặc chuyển tiền qua tài khoản để được nhận thưởng.
2- Giả nhân viên ngân hàng, các nhà mạng gọi điện đến thông báo có người chuyển tiền nhưng bị lỗi, nâng cấp app ngân hàng, cập nhật sinh trắc học, nâng cấp sim 4G, 5G,…sau đó chúng yêu cầu cung cấp mật khẩu, mã OTP hoặc hướng dẫn khách hàng đăng nhập vào đường link có mã đọc để chiếm quyền sử dụng điện thoại, tài khoản ngân hàng, tài khoản chứng khoán rồi rút tiền của khách hàng.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Tuyệt đối không cung cấp mã thẻ, mã OTP, thông tin tài khoản cho các đối tượng.
- Cần cảnh giác và không đăng nhập vào các trang web giả mạo trang của ngân hàng.
- Khi có nghi ngờ, trực tiếp đến chi nhánh ngân hàng nơi gần nhất để được hỗ trợ.
3- Giả danh cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Toà án gọi đến thông báo có liên quan đến vụ án hình sự, vi phạm giao thông (thậm chí, đối tượng lừa đảo gọi video call, sử dụng công nghệ giả mạo hình ảnh, video, gửi hình ảnh quyết định, lệnh bắt giả, giấy tờ giả liên quan khác,…để đe doạ). Sau đó đối tượng yêu cầu chuyển tiền để phục vụ điều tra, xử lý.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Toà án không bao giờ trao đổi thông tin vụ án qua điện thoại, khi có yêu cầu làm việc sẽ có giấy mời hoặc giấy triệu tập; không gọi điện, nhắn tin yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản với bất kỳ lý do gì; các cơ quan này cũng không có tài khoản ngân hàng mang tên cá nhân và không yêu cầu đương sự phải chuyển tiền để chứng minh vô tội hoặc để xử lý lỗi vi phạm khác.
- Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP cho đối tượng và không chuyển tiền cho các đối tượng.
4- Tuyển cộng tác viên làm nhiệm vụ tại nhà cho các chợ thương mại điện tử như Shoppee, Lazada sau đó yêu cầu người bị hại thực hiện việc chuyển tiền mua các đơn hàng để ăn phần trăm từ ít đến nhiều. Ban đầu, đối tượng chuyển lại tiền gốc và tiền hoa hồng để lấy lòng tin. Sau đó, đối tượng yêu cầu chuyển tiền với đơn hàng lớn rồi chiếm đoạt.
5- Thủ đoạn gần giống với thủ đoạn trên là các đối tượng giao việc làm thêm tại nhà, các công việc đơn giản như lắp ráp bút bi, vòng hạt… muốn nhận việc thì phải đóng tiền cọc hàng, sau khi nhận tiền thì cắt liên lạc.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Kiểm tra kỹ các thông tin trước khi nhận làm cộng tác viên, làm việc tại nhà và trước khi chuyển tiền (cơ bản không có công việc nào như trên để nhận hoa hồng và tiền lương cao như các đối tượng đã hứa hẹn).
- Cần cảnh giác với đa số lời mời quảng cáo tuyển cộng tác viên làm việc online, làm việc tại nhà.
6- Các đối tượng lập sàn giao dịch tiền ảo, kêu gọi đầu tư tài chính, đầu tư chứng khoán, quảng cáo về lợi nhuận đầu tư cao để thu hút người chơi. Nhà đầu tư sẽ chuyển tiền vào tài khoản của đối tượng, sau đó chiếm đoạt.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
Không tham gia các sàn giao dịch ảo, sàn chứng khoán mà không được nhà nước cấp phép.
7- Giả mạo người thân, bạn bè vay tiền. Các đối tượng hack tài khoản Facebook, Zalo...của người thân, bạn bè, đồng nghiệp sau đó nhắn tin, thậm chí gọi video hình ảnh để tạo lòng tin để mượn tiền sau chiếm đoạt số tiền đó.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Việc giả mạo hình ảnh, âm thanh bằng công nghệ được thực hiện dễ dàng qua mạng xã hội.
- Trực tiếp gọi điện vào số điện thoại cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp để xác minh.
8- Quảng cáo cho vay tiền ONLINE nhanh chóng, thuận tiện. Đối tượng yêu cầu người vay tiền phải chuyển tiền đặt cọc hoặc phí bảo hiểm cho khoản vay, phí giải ngân ... sau khi bị hại chuyển tiền, đối tượng chiếm đoạt số tiền đó và cắt đứt liên lạc.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Không vay tiền Online từ các ứng dụng, trang web trôi nổi trên mạng, không rõ nguồn gốc, không được nhà nước công nhận.
- Nếu có nhu cầu, liên hệ trực tiếp ngân hàng, các tổ chức tín dụng hợp pháp gần nhất để được tư vấn.
9- Mua bán hàng trên mạng. Đối tượng quảng cáo bán hàng trên mạng với chất lượng tốt, giá rẻ. Nếu khách hàng đồng ý mua, đối tượng yêu cầu chuyển tiền đặt cọc hoặc trả hết tiền, sau đó chiếm đoạt hoặc giao hàng giả, hàng kém chất lượng không như quảng cáo.
Hoặc đối tượng đặt hàng một bên giá cao, sau đó chào bán cho bên mua hàng giá rẻ. Tiếp đó, đối tượng báo người giao hàng giao đến cho người mua. Khi giao hàng đến người mua thì đối tượng yêu cầu người mua chuyển tiền cho người đứng ra liên lạc (chính là đối tượng lừa đảo).
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Không nên đặt mua hàng trên mạng với trang mua bán không có uy tín;
- Trước khi chuyển tiền phải xác minh kinh thông tin người nhận tiền, sản phẩm đặt mua.
10- Đặt đồ ăn, quà tặng đặc biệt. Đối tượng gọi điện nhà hàng, khách sạn đặt đồ ăn số lượng lớn và yêu cầu nhà hàng, khách sạn bố trí đồ ăn hoặc quà tặng đặc biệt mà nhà hàng, khách sạn không có. Sau đó đối tượng giới thiệu bên thứ 3 (cũng là đối tượng lừa đảo) cung cấp đồ ăn, quà tặng đặc biệt trên. Bên thứ 3 yêu cầu nhà hàng, khách sạn chuyển tiền cọc hoặc thanh toán toàn bộ số tiền rồi chiếm đoạt số tiền và cắt đứt liên lạc với bị hại.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Không chuyển tiền khi chưa biết rõ đối tượng là ai, ở đâu.
- Đề cao cảnh giác trước những tin nhắn, cuộc gọi đặt hàng số lượng lớn.
11- Giả danh doanh nhân, người có địa vị trong xã hội. Đối tượng giả danh những doanh nhân, chủ tịch tập đoàn hoặc những người có vị trí trong mạng xã hội với ngoại hình bắt mắt, cách thức nói chuyện tình cảm. Các đối tượng thường tiếp cận bị hại qua các kênh mạng xã hội để che giấu danh tính thật. Đối tượng trò chuyện, đánh vào góc độ tâm lý, tình cảm để bị hại không có sự đề phòng. Sau đó tặng quà, mời tham gia đầu tư, giúp đỡ trong công việc để bị hại chuyển tiền. Sau khi bị hại chuyển tiền, cắt đứt liên lạc, chiếm đoạt toàn bộ số tiền.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Không chuyển tiền khi chưa biết rõ đối tượng là ai, ở đâu.
- Đề cao cảnh giác trước những cuộc trò chuyện tin nhắn tự xưng là doanh nhân, người có ảnh hưởng trên mạng xã hội.
12- Lừa đảo thông qua tặng quà (hàng gia dụng, công nghệ,…). Đối tượng lấy thông tin cá nhân của bị hại để liên hệ và gửi 01 phần quà, sau khi bị hại tin tưởng, đối tượng thêm bị hại vào các nhóm Zalo, Telegram và yêu cầu bị hại làm nhiệm vụ để nhận quà. Sau khi bị hại chuyển tiền, các đối tượng lấy lý do lỗi nhiệm vụ để yêu cầu bị hại chuyển thêm tiền và chiếm đoạt số tiền đó.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Không chuyển tiền khi chưa biết rõ đối tượng là ai, ở đâu.
- Đề cao cảnh giác trước những tin nhắn thông báo trúng thưởng, tặng quà nhân dịp kỷ niệm, thành lập...
13- Giả danh cán bộ thuế, cán bộ Công an yêu cầu bị hại cài đặt phần mềm (tải về theo đường link các đối tượng gửi, ứng dụng không có trên AppStore/CHPlay). Sau khi bị hại cài đặt phần mềm, đối tượng sẽ chiếm quyền điều khiển điện thoại và chiếm đoạt tiền trong các tài khoản ngân hàng trên điện thoại của bị hại.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Không cài đặt bất kỳ ứng dụng nào nghi ngờ độc hại, không tin tưởng.
- Cơ quan thuế, Công an không yêu cầu người dân làm việc, cài đặt các phần mềm thông qua môi trường mạng.
14- Giả vờ chuyển tiền nhầm để ép vay, sau khi liên hệ yêu cầu nạn nhân trả vào tài khoản khác một thời gian thì yêu cầu đóng lãi, nếu không sẽ kiện ra toà hoặc quấy rối. Nếu không trả thì sẽ đăng bài bóc phốt hoặc doạ kiện vì sử dụng trái phép tài sản.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
Nếu người dân nhận được tiền bất thường vào tài khoản nên báo các cơ quan chức năng, như ngân hàng hoặc cơ quan Công an.
15- Lừa đảo cho số đánh đề hoặc cho kèo cá độ bóng đá, để mà nhận được số kết quả thì người chơi phải đóng phí, thua thì mất phí, được thì phải chia hoa hồng cho chúng.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
Không tham gia các hoạt động đánh đề, cá độ bóng đá trên mạng, vì các hoạt động đó đều vi phạm pháp luật.
16- Thủ đoạn chuyển tiền làm từ thiện: Đóng vai người nước ngoài muốn gửi tiền về Việt Nam làm từ thiện, bạn sẽ đóng từ thiện hộ và được nhận 20- 30%, sau đó đối tượng khác giả hải quan, an ninh sân bay yêu cầu đóng phí nhận tiền.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Không tham gia vào hoạt động từ thiện của các tổ chức và cá nhân không rõ địa chỉ, lai lịch, nhất là các tổ chức, cá nhân nước ngoài;
- Không chuyển tiền theo yêu cầu của đối tượng.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
Khi có thông báo trên cần đến cơ quan BHXH để làm việc; không chuyển tiền theo yêu cầu của đối tượng.
18- Lừa đảo thông qua hình thức đổi tiền. Đối tượng phạm tội thông qua nhiều nguồn tin để khai thác, lấy thông tin về tên, tuổi, số điện thoại của những người đổi tiền uy tín trên địa bàn để giả mạo những người này. Sau đó chủ động liên lạc đặt vấn đề đổi tiền với những người có nhu cầu đổi tiền trên mạng xã hội với mức phí cao. Sau khi kết nối, thống nhất số tiền đổi, số đối tượng phạm tội làm giả tin nhắn báo giao dịch tài khoản ngân hàng (qua hệ thống Internet Banking) và làm giả hoá đơn chuyển tiền qua ngân hàng rồi gửi cho bị hại biết. Khi nhận được tin nhắn thông báo của đối tượng, bị hại không kiểm tra kỹ lại phát sinh giao dịch tiền trong tài khoản cảu mình mà lập tức gửi chuyển tiền cho đối tượng, đối tượng lập tức chiếm đoạt số tiền gửi.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
Không đổi tiền và chuyển tiền trên các trang mạng xã hội. Khi có nhu cầu, người dân đến ngân hàng hoặc các cơ sở đổi tiền có giấy phép hoạt động của nhà nước.
19- Lừa đảo thông qua mua bán các loại hàng hoá bất hợp pháp để chiếm đoạt tiền cọc. Ví dụ như vũ khí, tiền giả, giấy tờ giả. Căn cứ vào nhu cầu của nạn nhân, cần mua những đồ vật trên. Các đối tượng yêu cầu cọc hoặc nhận hàng không được xem, thứ nhất là mất tiền cọc, hai là nhận được hàng không phải hàng hoá đặt mua. Nhưng vì đồ vật mua bán này bất hợp pháp và cũng không phải giá trị quá lớn nên hầu hết người bị hại đều không trình báo cơ quan chức năng.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
Tuyệt đối không tham gia mua bán các loại hàng hóa bất hợp pháp trên không gian mạng. Vì đó là hành vi phạm pháp luật có thể bị xử lý nhiệm hình sự.
20- Bẫy tình trên mạng xã hội: Giả làm quân nhân, doanh nhân người nước ngoài làm quen tán tỉnh sau đó gửi quà có giá trị về Việt Nam sau đó giả làm hải quan, an ninh sân bay yêu cầu đóng phí nhận hàng.
* Khuyến cáo và cách phòng, tránh:
- Không nên tin tưởng và liên lạc, giao tiếp với các mối làm quen, kết bạn với người nước ngoài hoặc người lạ qua mạng xã hội, qua điện thoại, ...
- Không trao đổi hoặc làm theo yêu cầu của các đối tượng giả danh nhân viên giao nhận, hải quan, thuế.;
- Không cung cấp số điện thoại riêng, số tài khoản, thẻ tín dụng, thông tin cá nhân cho bất kỳ ai.
- Không đứng tên, chuyển giao tài khoản, nhận tiền giúp bất cứ ai;
- Tuyệt đối không chuyển tiền dưới bất cứ hình thức nào khi nghi vấn đối tương lừa đảo, chiếm đoạt tài sản (nếu đã chuyển phải báo ngân hàng phong toả ngay số tiền đã chuyển);
- Nếu gặp trường hợp nghi vấn lừa đảo, người dân cần tìm cách ghi lại thông tin của các đối tượng như số điện thoại, số tài khoản ngân hàng. và thông báo, cung cấp ngày cho cơ quan Công an để điều tra, xử lý và ngăn chặn.
* Chú ý: quần chúng nhân dân trên địa bàn thực hiện “4 không, 2 phải”. Gồm:
- “4 không” là:
+ (1) Không sợ (không hoảng sợ khi nhận được điện thoại, tin nhắn, các thông tin mà người lạ mặt gửi đến có nội dung xấu liên quan đến cá nhân và người thân);
+ (2) Không tham (khi có người lạ gọi điện hoặc gửi tin nhắn thông báo được trúng thưởng hoặc nhận được khoản tiền lớn không rõ nguồn gốc thì không được tin lời các đối tượng);
+ (3) Không kết bạn với người lạ (khi có người lạ mặt trên mạng xã hội kết bạn làm quen không rõ là ai, mục đích thì không nên kết bạn, bắt chuyện, nhất là không được cung cấp các thông tin cá nhân để đối tượng có thể lợi dụng);
+ (4) Không làm (khi các cá nhân không quen biết yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc yêu cầu chuyển tiền hay làm một số việc thì tuyệt đối không được làm theo).
- “2 phải” là:
+ (1) Phải thường xuyên cảnh giác (chủ động bảo mật các thông tin cá nhân, nhất là các thông tin quan trọng như: Thông tin thẻ căn cước công dân; thông tin tài khoản ngân hàng; thông tin tài khoản mạng xã hội...);
+ (2) Phải thông báo ngay với ngân hàng để kịp thời phong tỏa tài khoản khi đã chuyển tiền cho đối tượng lừa đảo; trình báo với cơ quan Công an để xác minh, điều tra theo quy định.
